Açıklama
Tropik ormanın birinde gününü gün eden eğlenceli bir hayvan yaşıyordu. Adı Çeburaşka idi. Bir gün sabah erkenden uyandı, ellerini arkasından beline dayadı ve biraz gezinmeye çıktı. Yürüdü, yürüdü, yürüdü… Sonunda yorgunluktan uykuya daldı. Ama uyuduğu yerde insanlar yaşıyordu. Çeburaşka ilk kez insanlarla karşılaşıyordu…
Zen Editions, dünyaca ünlü Rus yazar, şair, senarist ve televizyon sunucusu Eduard Uspenskiy’nin en önemli kahramanlarından Çeburaşka’yı minik okuyucularla tanıştırıyor. Adına müzeler açılan, anıtları dikilen, dünyanın değişik bölgelerinde organizasyonlar düzenlenen Çeburaşka ve arkadaşları ile keyifli ve eğlenceli bir maceraya hazır mısınız?
EDUARD USPENSKİY
Roman ve oyun yazarı, şair, senarist, televizyon sunucusu Eduard Uspenskiy, Moskova bölgesine bağlı Yegoryevsk şehrinde 22 Aralık 1937’de doğdu.
Çocukluğunda evinde hep farklı hayvanlar besliyor ve dışarıda onlarla oynamaya seviyordu. Bir gün yine hayvanlarla oynarken kolu kırıldı ve evde yatmak zorunda kaldı. O sırada küçük Eduard’ın kitap sevgisi oluştu. Dışarı çıkamadığı için evde bol bol kitap okuyor ve hayaller kuruyordu. O zamandan itibaren hikaye ve fıkra yazmaya başladı. Espri konusunda çok başarılıydı.
Genç yaşlarında çocuk kampına öğretmen olarak gitti. Bu kampta her gün çocuklara masal ve hikaye okuyordu. Elindeki kitaplar bir anda bitince, kendi kurguladığı hikayeyi anlatmaya başladı ve o hikaye herkes tarafından çok sevildi. O günden sonra Eduard sanatını tamamen çocuklara adadı, çocuklar için yazmaya başladı. İlk çocuk kitabı 1960 yılında yayınlandı.
Eduard Uspenskiy 1997 yılında en iyi çocuk kitabı ödülü aldı. 2010 yılında çocuk kitabı yazarlarına verilen Korney Çukovskiy Ödülü’ne layık görüldü. Uspenskiy, devlete liyakatleri için madalyaya ve kültür sektöründeki hizmetleri nedeniyle hükümet tarafından verilen bir ödüle de sahip.
Uspenskiy, çok çeşitli ve sonradan ünlü olacak birçok kitap ve çizgi filmi karakteri yarattı. Fedor Amca, Postacı Peçkin, Matroskin kedi, köpek Şarik, kurbağa Jab Jabıç, Vera ve maymun Anfisa, Masha Filipenko, Dedektif Koloboklar vs..
En bilinen kitapları ve çizgi filmleri: “Çeburaşka”, “Fedor Amca, Köpek ve Kedi”, ‘”Prostokvaşinolu Üçlü”, “Prostokvaşino’da”, “Prostokvaşino’da Tatil”, “Dedektif Koloboklar”, “Renkli Aile”, “Kırmızı Kol, Siyah çarşaf, Yeşil parmaklar”, “Profesör Çaydanlıkov’un Dersleri”, “Oyun Hamurundan Yapılan Karga”, “Palyaço Okulu”, “Garip İsimli Kız”.
“Çeburaşka” kitabı 1966 yılında yayınlandı. Sovyet döneminde yoğun sansür sistemi olduğu için baştan bu kitabın yayınlanmasına izin verilmedi. Sovyet editörleri timsah Gena’yı arkadaşları ilan ile aradığı için yargıladılar. Yazara Sovyet Birliği’nde arkadaşlar sadece işyerinde aranır dendi. Çeburaşka’da ayrıca öncü karakteri bulmadıklarını söylediler.
Ama bir süre sonra kitabın yayımlanmasına izin verildi ve Çeburaşka bir anda arkadaşlarıyla Rusya’nın en sevilen karakterleri oldu.
2004 yılından beri Çeburaşka Rusya Olimpik Milli Takımı’nın resmi sembolüdür.
2008 yılında Moskova’da Çeburaşka müzesi açıldı.
Dnepropetrovks, Kremençug ve Ramenskoe şehirlerinde Çeburaşka anıtları yapıldı.
Uspenskiy birçok ülkede çocukların çok sevdiği bir yazardır. Örneğin, “Fedor Amca Avrupa’da” çok popüler bir kitap. “Çeburaşka” da Amerikalı çocuklar tarafından çok seviliyor. Ayrıca Japonya’da Çeburaşka bir efsane oldu, Uspenskiy hayranlar grubu bile kuruldu. Japonya’da Çeburaşka’nın imajı Japon kültürüne çok uygun ve Japonların sanat anlayışına göre çok estetik bir karakter olarak kabul edildi. Finlandiya’da istatistiklere göre Eduard Uspenskiy, Astrid Lindgren’den bile daha yüksek beğeni oranı almaktadır.
Japon çocukları Çeburaşka’yı o kadar sevdiler ki Japon yönetmen Makoto Nakmura çizgi filmin devamını çekti ve 2023 yılına kadar yayınlama telif hakkını aldı. Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta 2003 yılından beri yetim çocuklar için her sene “Çeburaşka’nın Doğum Günü” isimli bağış etkinliği gerçekleştiriyor.
Yazarımız hayatı boyunca çeşitli sanat dallarıyla ilgilendi ve televizyon kariyeri de çok renkliydi. Rusya’da çok popüler olan programların kurucusu ve sunucusuydu. “RadyoBakıcı”, “ABCDeyka”, “İyi Uykular Çocuklar”, “Limanımıza Gelen Gemiler” gibi. Hepsi espri, eğlence ve macera dolu programlardı. Eduard Uspenskiy’nin birçok eseri Rusya’da filme çekildi ve büyük ilgi gördü.
İlginç bir şekilde Eduard Uspenskiy’nin kitaplarını ve çizgi filmlerini hem çocuklar hem yetişkinler çok sever. Rusya’da birkaç nesil onun kitapları ve kitaplarından uyarlanan çizgi filmleriyle büyüdü.
2018 yılında Eduard Uspenskiy’i kaybettik. Ama yaşınız kaç olursa olsun onun yarattığı karakterlerin sizi güldüreceğinize inanıyoruz. Çünkü pozitif duyguların yaşı yoktur.
